Trên thực tế, làm giàu chưa bao giờ là điều dễ dàng và cơ hội đạt được đỉnh cao tài chính không dành cho tất cả mọi người. Vậy có nên đầu tư chứng khoán quốc tế hay không?

Giữa 2 lựa chọn:

(1) Rủi ro thấp lợi nhuận cao.

(2) Rủi ro cao lợi nhuận cao

Thì bạn thích ý tưởng nào hơn?

Có thể bạn nghĩ tôi điên khi  đưa 2 lựa chọn đó: Tất nhiên là rủi ro thấp lợi nhuận cao rồi. Nhưng hãy từ từ đọc tiếp nhé:

1. Đầu tư chứng khoán quốc tế là gì?

Thường được hiểu đối với nhà đầu tư Việt Nam là đầu tư ở các nước phát triển như Châu Âu, hay Mỹ.

Đối với nhiều tổ chức, cá nhân làm trong lĩnh vực đầu tư chứng khoán quốc tế, thì sẽ luôn có lý do để ca ngợi và khuyên bạn nên đầu tư chứng khoán quốc tế hơn so với Việt Nam. Nào là minh bạch hơn ở Việt Nam, lợi nhuận tuyệt vời với công ty rất tốt. Ở Việt Nam gian dối & xào nấu số liệu.

Xem thêm: Sàn Exness là gì? Sàn giao dịch Forex Exness, Sàn Giao Dịch Uy Tín Và An Toàn Nhất, Lựa chọn cho nhà đầu tư chuyên nghiệp

Thay vì đổ lỗi cho hoàn cảnh quá, hãy nghĩ có công cụ nào để biết các thủ thuật công ty lừa dối, hay xào nấu số liệu hay không?

Tôi muốn bạn có cái nhìn khách quan, nên tôi thừa nhận là ở Việt Nam có tỷ lệ làm sai lệch báo cáo tài chính có chủ đích nhiều hơn, nhưng không phải ở nước tiên tiến không có. Ở Mỹ, vụ Enron từng là 1 trong 10 công ty to nhất Mỹ, đã lừa dối số liệu & phá sản năm 2011. Có thể nói Enron kẻ – dối trá vĩ đại nhất!.

Tuy nhiên, nhớ là luôn có cách nhé, để bạn có thể phát hiện lừa dối / nghi ngờ lừa dối. Vụ Enron thì do nhóm sinh viên đại học Đại học Cornell phát hiện & sau đó người ta phát hiện nhiều bằng chứng khoán khi vào cuộc.

Nếu bạn hỏi có nên đầu tư chứng khoán quốc tế hay không? Thì có lẽ bạn đang quan tâm cách đầu tư chứng khoán quốc tế. Nhưng trước tiên, hãy cho mình tư duy khách quan nhất, để bạn đọc những phản biện sau đây. Tôi so sánh nên đầu tư chứng khoán quốc tế so với chứng khoán Việt Nam.

Biết đâu, nếu bạn chưa tham gia chứng khoán thì bạn sẽ ưu tiên chứng khoán Việt Nam, nếu bạn thua lỗ thì bạn nên xem lại chiến thuật đầu tư của mình, hơn là chạy trốn bản thân qua thị trường khác

2. Có nên đầu tư chứng khoán quốc tế hay nên đầu tư ở Việt Nam hơn?

Bảng so sánh Thị Trường Chứng Khoán Mỹ và Thị Trường Chứng Khoán Việt Nam:

Có thể thấy mỗi thị trường luôn có những ưu khuyết điểm riêng, nhưng quyết định và sự cân nhắc thuộc về những nhà đầu tư. Sau đây tôi sẽ phân tích rõ ưu, nhược điểm từng thị trường để bạn có cái nhìn tổng quát hơn.

2.1 Ưu điểm khi đầu tư chứng khoán quốc tế

Cơ hội kiếm tiền lâu dài cho các nhà đầu tư chứng khoán quốc tế

Nhìn chung, chứng khoán có xu hướng tăng trong 100 năm qua. Mặc dù có những thời điểm thị trường đi xuống, những đợt pullback, nhưng nhìn chung, thị trường chứng khoán phát triển đều đặn khi Hoa Kỳ và các nền kinh tế khác trên toàn cầu đều phát triển.

Triệu phú Singapore – Adam Khoo đã từng nói “Thị trường sẽ đi lên trong dài hạn, nhưng trong trung hạn thị trường có thể đi lên khoảng 1 vài năm. Và ngược lại, nó có thể đi xuống khoảng một vài năm”.

Bản chất của thị trường chứng khoán là biến động lên xuống hàng ngày. Tuy nhiên, theo thời gian, chứng khoán có xu hướng tăng giá trị, do đó, những thương vụ đầu tư dài hạn sẽ tạo ra nguồn lợi nhuận vô cùng lớn.

Tính thanh khoản cao

Nếu như tiền mặt là tài sản thanh khoản cao nhất thì chứng khoán xếp thứ hai. Điều này được thể hiện qua khả năng mua bán trên thị trường trong một thời gian ngắn. Ngoài ra, chứng khoán có thể được chuyển thành tiền mặt một cách nhanh chóng.

Sở hữu một phần công ty bạn yêu thích

Mua cổ phiếu có nghĩa là nắm giữ cổ phần của công ty mà bạn mua cổ phiếu. Do đó, việc đầu tư vào thị trường chứng khoán cũng mang lại lợi ích là trở thành một trong những chủ sở hữu của một doanh nghiệp. Các cổ đông bỏ phiếu cho các thành viên hội đồng quản trị và các quyết định kinh doanh nhất định. Họ cũng nhận được báo cáo hàng năm để tìm hiểu thêm về công ty.

Bắt đầu với số vốn nhỏ

Không giống như đầu tư kinh doanh hay bất động sản, bạn chỉ cần có một số vốn tương đối để bắt đầu. Về cơ bản, đầu tư vào chứng khoán là một con đường dài hạn, yêu cầu bạn cần phải kiên trì và nhẫn nại, nhưng lại cho phép bắt đầu với số vốn nhỏ.

Chỉ với một vài đô la mỗi ngày, tương đương với một ly cà phê vào buổi sáng, bạn đã có thể tiết kiệm một khoản nhỏ vào cuối tháng và dùng số tiền đó để đầu tư cổ phiếu. Đây là một phương pháp tiết kiệm đơn giản và là một khoản đầu tư hiệu quả cho tương lai.

Tuy nhiên, việc có được thành công trên thị trường này là không hề đơn giản và dễ dàng, đặt biệt với những trader mới.

2.2 Ưu điểm khi đầu tư chứng khoán Việt Nam

Ưu thế sân nhà

Trong đá bóng chúng ta đều biết, đá sân nhà mang lại lợi thế rất lớn cho đội bóng. Trong thị trường chứng khoán cũng y chang vậy thôi.

Mặc dù sân nhà là sân nhà chung với tất cả mọi nhà đầu tư, điều này khá công bằng. Nhưng khi bạn đầu tư ra nước ngoài, bạn sẽ không có sự công bằng này nữa, mà là sân khách, do đó NĐT cá nhân Việt Nam nên đá sân Vn-Index hơn mang chuông đi đánh xứ người như S&P 500

Tâm lý nhà đầu tư, pháp luật, thuế, cách hoạch toán, mô hình kinh doanh, phong cách quản trị, chính trị, hệ thống tiền tệ, các vấn đề vĩ mô, vi mô, văn hóa… bạn sẽ phải tìm hiểu rất nhiều khi quyết định “xuất ngoại”

Vậy nên, trước khi nghĩ đầu tư ở nơi khác, hãy thành công ngay ở đây! Ngay tại thị trường chứng khoán Việt Nam trước đã!

Với một nhà đầu tư cá nhân, nếu bạn có kiến thức, không cần nơi nào khác, ngay tại thị trường chứng khoán Việt Nam, đủ để bạn có thể kiếm được tiền, tạo được cho mình niềm vui và có cuộc sống thoải mái.

Khi bạn còn tâm lý muốn đầu tư nước ngoài, bạn sẽ giảm bớt sự tập trung và giảm bớt năng lượng cho việc đầu tư trong nước.

Loại bỏ ngay tâm lý “cỏ nhà hàng xóm tốt hơn”, khi đó hiệu suất sẽ được cải thiện.

Nước đục mới có cá.

Thị trường chứng khoán Việt Nam không minh bạch, tay to, lái tàu nhiều?.

Điều đó đúng, ở đâu cũng có nhưng Việt Nam nhiều hơn thôi.

Xin nhớ rằng: “Nước trong thì không có cá, nước đục thì có cá nhiều”.

Đối với tôi, đầu tư rất giống câu cá.

Để câu được nhiều cá, và câu cá nhanh hãy tìm kiếm những chỗ có nhiều cá. Và chính Thị trường chứng khoán Việt Nam mới có nhiều cá. Thị thị trường còn chưa minh bạch, công ty còn che đậy, nếu bạn có kiến thức phát hiện sự che đậy, điều mà người khác không có, bạn sẽ tránh được nguy hiểm và có nhiều tiền, có những công ty che đậy cả hũ vàng. Vấn đề ở đây bạn có đủ trình độ, và kiến thức để lật nó  nó lên hay không?.

Yếu tố lịch sử và tăng trưởng

Bạn là NĐT cá nhân thì vốn của bạn cũng chỉ là hột muối bỏ bể dù là đầu tư ở Việt Nam hay ở Mỹ. Nên yên tâm về vấn đề thanh khoản, đối với bạn với vài tỷ đồng đổ lại thì mua và bán đều rất nhanh thôi.

Dù thị trường chứng khoán Việt Nam còn ẩn chứa nhiều rủi ro, tuy nhiên Việt Nam là nền kinh tế đang phát triển và có tốc độ tăng trưởng nhanh hơn so với Mỹ rất nhiều. Việt Nam tăng trưởng 6-7%/năm so với Mỹ 1-2%

Tăng trưởng càng nhiều thì khả năng tăng giá càng lớn, đó là lợi thế của chúng ta khi tham gia vào thị trường chứng khoán Việt Nam.

Thực tế chứng minh, 17 năm qua khi thị trường chứng khoán Việt Nam ra đời, chỉ số Vn-Index đã tăng trưởng 10 lần, trong khi S&P 500 chỉ tăng gấp đôi. Dù khi đó 1 USD =15.000 VNĐ, rõ ràng khi trừ đi tỷ giá hối đoái thì VnIndex vẫn tăng hơn 3 lần so với S&P500

Tổ chức môi giới an toàn, ít rủi ro & có sự bảo vệ của Pháp luật Việt Nam

Con bạn đánh lộn với con người ta, bạn có xu hướng bảo vệ người nào?  Khi đầu tư chứng khoán Việt Nam bạn mở tài khoản ở những công ty được cấp phép  Việt Nam, hoặc mở tài khoản ở những công ty tên tuổi nhất – có công ty có vốn hóa đến 500 triệu USD.

Vậy các công ty môi giới nước ngoài, bạn dám chắc uy tín hơn? Và nếu xảy ra kiện tụng, theo luật bạn còn phải kiện ở tòa án nước khác – chưa kể nếu họ cao chạy xa bay?

Ở Việt Nam, bạn có thể rủi ro mất tiền do đầu tư sai, nhưng không mất tiền vì lỗi của các sàn! Nhưng nước ngoài, có thể bị lỗi của sàn.

Có nhiều người bị kẹt tiền, thậm chí không cho rút tiền khi mở tài khoản chỗ không uy tín. Rủi ro của bạn lên gấp đôi – Mất chỗ này là mất sạch dù bạn có thắng 100 lần đi nữa – mất sạch!

Vì đối thủ của bạn rất yếu.

Ở góc độ nào đó, đầu tư là một trò chơi có tổng với độ tăng trung bình là bằng chỉ số Vn-Index. Khi bạn vượt trội so với Vn-Index thì sẽ có một số người phải thấp hơn Vn-Index hoặc thua lỗ.

Khi đầu tư ở Mỹ, thì đối thủ của bạn sẽ là Warren Buffett, Chalie Munger,…

Đầu tư không phải là trò chơi cá lớn nuốt cá bé, mà cá khôn ngoan ăn cá ngốc nghếch. Bạn có muốn đối đầu với những nhà đầu tư bậc thầy trên?

Trong đầu tư bạn vừa là con mồi vừa là kẻ săn mồi. Những đối thủ của bạn có kiến thức càng ít thì bạn càng có khả năng thắng càng dày. Cũng có những bài báo và  phân tích chứng minh rằng: Buffett dù siêu cao thủ nhưng ông cũng sinh ra đúng thời bởi khi đó quá ít đối thủ cạnh tranh còn hiện nay xuất hiện rất nhiều, nên thật khó có một Buffett thứ 2.

Mặt bằng chung,  trình độ và tư duy của nhà đầu tư Việt Nam rất thấp, và họ là con mồi của những nhà đầu tư khôn ngoan hơn.

Rõ ràng, để có thể tồn tại trong lâu dài và kiếm được tiền, đối thủ của bạn phải yếu hơn, hoặc bạn sẽ mạnh hơn. Rõ ràng, gặp đối thủ yếu là lợi thế của bạn.

Trong hệ sinh thái thị trường chứng khoán, ở một góc độ nào đó, bạn sẽ được chọn làm con mồi hoặc kẻ săn mồi. Điều đó phụ thuộc  quá trình học tập của bạn.

Kết luận: Nên đầu tư chứng khoán ở Việt Nam hơn!

1. Mô hình nến Pin Bar là gì?

Bản thân Pin Bar là một cây nến với một Đuôi (tail), Thân (wick) hay Bóng (shadow) dài về phía trên hoặc phía dưới và một thân nến (body) nhỏ hơn rất nhiều.

Bạn có thể tìm thấy mẫu hình này ở bất kỳ Chart (biểu đồ) hay Candlestick (nến) nào. Chúng ta sử dụng biểu đồ nến bởi vì chúng cho thấy hành động giá rõ ràng nhất và được sử dụng phổ biến nhất trong giới Trader chuyên nghiệp.

Pin bar là mẫu hình đơn giản nhất, dễ nhận biết và dễ sử dụng trong phân tích kỹ thuật.

Cùng với Inside Bar và Fakey, Pin Bar được sử dụng trong việc phân tích hành động giá (price action) trên thị trường, đặc biệt là giao dịch ngoại hối Forex và Trade Coin. Nó được sử dụng để tìm tín hiệu đảo chiều hoặc củng cố xu hướng.

2. Ý nghĩa của mô hình nến pin bar

Mô hình nến Pin Bar là một nến tín hiệu đảo chiều rất phổ biến và rất được ưa chuộng để sử dụng trong trading, nó rất hay xảy ra ở vị trí ngưỡng hỗ trợ và kháng cự, từ đó được dùng để giao dịch theo đảo chiều một cách mạnh mẽ.

Các trader có thể kết hợp với các công cụ đảo chiều khác để tăng thêm tính hiệu quả của Pin Bar.

Một nến Pin Bar có chất lượng tốt thường xuất hiện sau một vài nến đi ngược lại với xu hướng chính, tức nó còn được gọi với tên gọi là ngược xu hướng.

3. Đặc điểm nhận dạng nến Pin Bar

Nến Pin Bar rất dễ nhận dạng:

• Thứ nhất: Đuôi nến rất dài, càng dài càng tốt, điều đó làm cho mẫu hình này càng trở nên đáng tin tưởng hơn. Khi nhìn vào thanh nến bạn có thể cảm nhận thấy rõ đuôi nến dài và nổi bật so với các thanh nến khác.
• Thứ hai: Thân nến rất ngắn và nằm hẳn về một phía (phía trên hoặc phía dưới) của cây nến. Thân nến càng ngắn càng tốt. Điều đó có nghĩa là giá đóng cửa có thể cao hơn giá mở cửa.Tuy nhiên, đối với mẫu hình này có đuôi phía dưới thì giá đóng cửa cao hơn giá mở cửa thì mô hình càng hiệu nghiệm. Đối với Pin Bar có đuôi phía trên thì giá đóng cửa thấp hơn giá mở cửa thì càng tốt.
• Thứ ba: Mũi nến rất ngắn, càng ngắn càng tốt. Trong một số trường hợp, mũi nến ngắn bằng 0.

4. Một số mẫu hình Pin Bar thường gặp

Dưới đây là 1 số mẫu hình Pin Bar thường thấy trên thị trường:

Mẫu hình Pin Bar đảo chiều tăng (Bullish Reversal Pin Bar Formation): Là khi đuôi của Pin Bar hướng xuống bởi vì nó cho thấy sự từ chối giảm giá sâu hơn tại một mức hỗ trợ nào đó, setup này thường dẫn đến sự tăng giá.

Mẫu hình Pin Bar đảo chiều giảm (Bearish Reversal Pin Bar Formation): Là khi đuôi của Pin Bar hướng lên bởi vì nó cho thấy sự từ chối tăng giá cao hơn tại một mức kháng cự nào đó, setup này thường dẫn đến sự giảm giá.

Thực tế nó sẽ như thế này:

5. Cách giao dịch sao cho hiệu quả

Như đã nói, Pin bar là một tín hiệu dự báo sự đảo chiều, nên việc giao dịch theo Pin Bar cũng là giao dịch theo sự đảo chiều của thị trường.

Nếu Pin bar đi vào ngưỡng hỗ trợ hoặc ngưỡng kháng cự thì giao dịch với Pin bar là lý tưởng hơn. Một vài công cụ chỉ báo cho thấy được các vùng hỗ trợ và kháng cự như đường trung bình, ngưỡng fibonacci, đỉnh hoặc đáy đã phá vỡ,….

Trong phần lớn thời gian hình thành của cây nến, giá không tập trung ở phần thân nến, mà chỉ tập trung dao động ở phần bóng nến mà thôi.

Tốt nhất là phần đầu và thân nến được hình thành trong một khoảng thời gian rất ngắn (tùy theo khung thời gian các bạn chọn lựa) trước khi kết thúc cây nến.

Chiến lược giao dịch theo Pin bar đặc biệt rất được các nhà giao dịch lướt sóng rất ưa chuộng vì nó nhanh, nhanh vào lệnh cũng nhanh thoát lệnh.

Xét với hệ thống Pin bar chúng ta có 3 cách vào lệnh khá đơn giản và cơ bản:

5.1 Vào lệnh theo thị trường với nến pin bar

Đối với cách này khá đơn giản, nếu trong một xu hướng đang diễn ra và xuất hiện Pin bar với bóng khá dài thì rất nhiều khả năng ngay sau khi nến Pin bar đóng cửa, thì dự đoán thị trường sẽ biến động mạnh sau đó, và nếu không muốn bỏ lỡ cơ hội thì bạn có thể vào lệnh ngay khi Pin bar đóng cửa.

Khi đó bạn có thể có được lợi nhuận sớm và khá tốt nếu thị trường biến động mạnh ngay sau đó. Như hình bên dưới là một ví dụ:

5.2  Vào lệnh theo stop

Cách vào lệnh này cũng cực kỳ đơn giản, đây là một lệnh mang tính xác nhận, tức là nếu giá xác nhận Pin bar là đúng thì lúc đó chúng ta mới vào lệnh dựa trên sử dụng lệnh sell stop và buy stop.

Nếu như nến Bullish Pin bar thì chúng ta đặt lệnh buy stop ngay trên đỉnh pin bar và khi giá phá vỡ đỉnh để khớp lệnh cũng là một sự xác nhận cho việc giá tăng, stop loss ở dưới bóng của cây nến pin bar đó.

Ngược lại, với Bearish Pin thì chúng ta đặt lệnh sell stop ngay dưới đỉnh pin bar và khi giá phá vỡ đáy để khớp lệnh cũng là một sự xác nhận cho việc giá tăng, stop loss ở trên bóng của cây nến pin bar đó.

Hình bên dưới là một ví dụ minh họa cho trường hợp vào lệnh này:

5.3 Vào lệnh theo limit

Cách vào lệnh này cũng cực kỳ đơn giản, hoàn toàn ngược lại với cách thứ 2, tức là ta sẽ dùng lệnh limit để setup cho chiến lược giao dịch.

Nếu như nến Bullish Pin bar thì chúng ta đặt lệnh buy limit ngay giữa thân Pin bar, stop loss ở dưới bóng của cây nến pin bar đó.

Ngược lại, với Bearish Pin thì chúng ta đặt lệnh sell limit ngay giữa thân Pin bar, stop loss ở trên bóng của cây nến Pin bar đó.

Việc đợi chờ giá hồi Pin bar này hầu như xảy ra rất thường xuyên, ngay sau khi kết thúc nến Pin bar thì đến cây nến tiếp theo giá thường sẽ hồi về khoảng giữa của Pin bar rồi sau đó mới đi theo hướng mong muốn của thị trường.

Cho nên vì thế, chúng ta không nên nóng vội mà có thể đặt lệnh một cách thụ động với một lệnh sell limit hoặc buy limit.

Thông thường chúng ta đặt buy limit ở khoảng 30%-50% (điểm chính giữa) độ rộng của cây nến Bullish pin bar.

Ngược lại, với Bearish pin chúng ta đặt sell limit ở khoảng 30%-50% (điểm chính giữa) độ rộng của cây nến.

Việc chúng ta giao dịch bằng lệnh limit cho thấy độ chịu rủi ro sẽ bị hạn chế lại, và lợi nhuận vì đó mà cũng tăng lên, tuy nhiên cơ hội cũng sẽ ít hơn hai cách vào lệnh 1 và 2.

Hình bên dưới là một ví dụ minh họa cho trường hợp vào lệnh này:

Cần lưu ý rằng bất kỳ một phương pháp giao dịch nào cũng có ưu điểm và nhược điểm của riêng nó, và giao dịch theo các tín hiệu Pin Bar không ngoại trừ quy luật đó. Dù nó là một trong những dạng nến sử dụng theo mô hình giá rất phổ biến trong giới trading.

Tuy nhiên, do nó chỉ là một nến đơn lẻ cho nên để giao dịch hiệu giao dịch hiệu quả với nến này thì bạn cần kết hợp với nhiều yếu tố phân tích khác để gia tăng khả năng thành công của lệnh giao dịch.

Mô hình nến Pin Bar này cũng sẽ mạnh hơn khi kết hợp với các công cụ chỉ báo đảo chiều khác sẽ tăng hiệu suất giao dịch cũng như độ chính xác sẽ được nâng lên cao hơn rất nhiều.

Cuối cùng, các bạn cũng đừng quên xem các tin tức ảnh hưởng đến thị trường forex như lịch kinh tế được công bố trên các trang tin tức lớn thế giới như forexfactory.com, investing.com,… để có những theo dõi sát sao trong chiến lược giao dịch của mình nhé.

Định giá cổ phiếu là một công việc vừa mang tính khoa học vừa mang tính nghệ thuật. Để định giá được một cổ phiếu, bạn phải luôn hiểu về tính chất của định giá cổ phiếu. Trong bài viết này, Kienthuctrade.net sẽ chia sẻ chi tiết cách định giá cổ phiếu theo công thức của Benjamin Graham.

Định giá cổ phiếu là nghệ thuật

Khi bạn định giá một cổ phiếu nào đó, bạn xem xét nó ở quá khứ, đặt giả thuyết trong tương lai và vẽ nên bức tranh về giá trị tương lai của doanh nghiệp.
Hay nói cách khác, định giá cổ phiếu là kết quả của quá khứ và tương lai, nó dựa vào tính chủ quan của người đánh giá khá nhiều.
Giá trị cổ phiếu= Những con số ở quá khứ và hiện tại+ giả định trong tương lai

Giá trị cổ phiếu mang tính chất tương đối, nó là khoản giá trị chứ không phải là một con số tuyệt đối.

Bạn hãy luôn nhớ rằng giá trị của cổ phiếu sẽ phụ thuộc vào những giả định mà bạn đưa vào để đánh giá.
Thay vì đặt quyết định đầu tư của mình để có một con số, tính khoa học và nghệ thuật thể hiện ở việc bạn cần phải biết cách đặt quyết định đầu tư của mình trong một khoản giá trị hợp lí. Bởi không điều gì là chắc chắn trong tương lai. Do đó bạn cần đặt các giả thuyết tương ứng với giá trị của cổ phiếu:
– Giả thuyết công ty có kết quả kinh doanh thu lỗ hoặc giảm sút
– Giả thuyết công ty phát triển.
Định giá công ty theo hướng suy nghĩ, tính toán của bạn và đưa ra các mức định giá tương ứng. Khi đó giá trị của công ty sẽ ở đâu đó trong các khoản mà bạn đã vạch ra và có quyết định phù hợp.

Khoa học, nghệ thuật và phương pháp định giá cổ phiếu

Nếu bạn đưa cho 5 họa sĩ cùng 1 bộ bút vẽ, 1 bộ màu với yêu cầu vẽ về cùng 1 chủ đề, chắc chắn họ sẽ vẽ ra 5 bức tranh hoàn toàn khác nhau.

Với cổ phiếu cũng tương tự như vậy. Bộ bút vẽ là những công cụ, mô hình, dữ liệu… là những yếu tố định lượng.
Những nét vẽ, những ý tưởng và bức tranh cuối cùng thể hiện những yếu tố định tính.
Theo tôi, khái niệm quan trọng nhất về định giá cổ phiếu đó là:

Khái niệm #1: Định giá cổ phiếu là 1 nghệ thuật

Khi bạn định giá 1 cổ phiếu, bạn phải đặt tất cả những con số, dữ liệu vào trong những mô hình.

Dựa trên những thông tin mà bạn có được về doanh nghiệp cả về quá khứ và những kế hoạch trong tương lai, bạn sẽ vẽ lên những bức tranh của riêng bạn về doanh nghiệp đó.
Những nét vẽ trong bức tranh đó chính là những giả định, những ý niệm chủ quan của bạn về cổ phiếu, doanh nghiệp đó.

Ở bước cuối cùng, bạn đặt tất cả những con số, những giả định đó vào 1 bức tranh tổng thể, và kết quả là bạn sẽ có được giá trị của doanh nghiệp.
Hay nói cách khác:

Định giá cổ phiếu = Những con số trong quá khứ và hiện tại + Những giả định trong tương lai

Thêm vào đó, hầu hết mọi người thường mắc 1 sai lầm (kể cả rất nhiều bạn chuyên viên phân tích ở các công ty chứng khoán) đó là đưa ra 1 con số giá trị chính xác cho cổ phiếu.

Khái niệm #2: Giá trị cổ phiếu không phải là 1 con số mà là 1 khoảng giá trị

Từ những ví dụ mà tôi sẽ trình bày trong bài viết này ngay sau đây, một điều rất quan trọng mà bạn cần phải ghi nhớ, đó là giá trị cổ phiếu sẽ thay đổi theo từng kịch bàn và giả định trong tương lai mà bạn đưa vào.

Thay vì đặt quyết định đầu tư của mình vào duy nhất 1 con số, yếu tố khoa học và nghệ thuật được thể hiện ở đây, đó là bạn cần phải biết cách đặt các quyết định đầu tư của mình vào một “khoảng giá trị hợp lý”.

Bạn không thể nào biết trong tương lai, doanh nghiệp sẽ đi theo 1 kịch bản chắc chắn 100% nào. Điều này là hoàn toàn phi lý!

Do đó, hãy định giá cổ phiếu với nhiều kịch bản (thông thường là 3): kịch bản tích cực, kịch bản tiêu cực và kịch bản mà bạn kỳ vọng.

Khi đó, giá trị thực của cổ phiếu sẽ nằm ở đâu đó trong khoảng giá trị mà bạn xây dựng và tốt hơn hết bạn nên ra các quyết định mua bán dựa trên những khoảng giá trị này.

Hãy ghi nhớ 2 Khái niệm #1 #2 mà tôi vừa nhắc đến và bắt đầu với công thức của Benjamin Graham.

2. Sử dụng công thức Benjamin Graham để định giá cổ phiếu như thế nào?

Công thức định giá cổ phiếu của Benjamin Graham đã được nêu trong cuốn sách Nhà đầu tư thông minh (The Intelligent Investor) của ông.

Công thức này khá đơn giản và dễ sử dụng. Theo tôi, đây là công thức đơn giản nhất mà không kém phần hiệu quả để bạn có thể sử dụng để có thêm 1 công cụ hữu hiệu, giảm thiểu được rất nhiều rủi ro trong quá trình đầu tư.

2.1 Công thức nguyên bản của Benjamin Graham

Công thức đầu tiên được Benjamin Graham công bố ở trong cuốn sách: Phân tích chứng khoán (Stock Analysis), cụ thể:

V = EPS x (8.5 + 2g)

Trong đó:

• V là giá trị của cổ phiếu
• EPS là thu nhập trên 1 cổ phiếu sau thuế lũy kế 12 tháng gần nhất
• 8.5 là tỷ lệ P/E ước tính của 1 cổ phiếu có tốc độ tăng trưởng thu nhập 0%
• g là tỷ lệ tăng trưởng kép bình quân trong 7 – 10 năm tới

Tuy nhiên, sau đó Ben Graham đã điều chỉnh lại công thức và thêm tỷ suất thu hồi vốn (required rate of return)

V = EPS x (8.5 + 2g) x 4.4 / y

Công thức này về cơ bản không có nhiều sự thay đổi, ngoại trừ Ben Graham đưa con số 4.4 là mức tỷ suất thu hồi vốn tối thiểu (hay, lãi suất phi rủi ro).

Tại năm 1962, khi Ben Graham công bố công thức này, lãi suất phi rủi ro tại Mỹ là khoảng 4.4% (tương đương lãi suất trái phiếu xếp hạng AAA kỳ hạn 20 năm).

Do đó, để điều chỉnh công thức cho hiện tại, cần thêm biến số Y là lãi suất phi rủi ro kỳ hạn 20 năm ở thời điểm hiện tại.

Tuy nhiên, hiện tại ở Việt Nam không có trái phiếu chính phủ kỳ hạn 20 năm để tham chiếu. Do đó, tôi thường sử dụng trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm + 0.5%.

Bạn có thể lấy số liệu lãi suất trái phiếu chính phủ Việt Nam các kỳ hạn tại đây:

https://vn.investing.com/rates-bonds/vietnam-government-bonds?maturity_from=90&maturity_to=180

2.2 Điều chỉnh EPS trong công thức của Ben Graham

Để có thể áp dụng công thức của Ben Graham một cách chính xác nhất, tôi thường sử dụng Normalized EPS, nghĩa là EPS đã được điều chỉnh đối với những khoản thu nhập bất thường hoặc được điều chỉnh giảm để phù hợp với diễn biến EPS của cổ phiếu trong 5 – 10 năm trước tùy thuộc vào từng cổ phiếu mà bạn đang đánh giá.

Việc điều chỉnh này là cần thiết bởi vì nếu chỉ đơn thuần lấy EPS theo báo cáo thì bạn sẽ dễ vướng vào những “cái bẫy” mà Ban lãnh đạo doanh nghiệp tạo ra.

Nói đơn giản, bạn phải hiểu rằng Ban lãnh đạo doanh nghiệp có hàng trăm phương thức kế toán có thể “phù phép” lợi nhuận và do đó EPS sẽ không đủ độ tin cậy để sử dụng.

Ngoài ra, trong những trường hợp mà lợi nhuận của doanh nghiệp biến động quá nhiều hàng năm, năm thì rất cao, năm thì rất thấp (có thể vì Ban lãnh đạo cố tình “xào nấu” báo cáo vì mục đích gì đó), khi đó, bạn không thể lấy con số EPS trailing 12M để đưa vào công thức của Ben Graham được.

Do đó, bạn cần nhìn lại diễn biến EPS của cổ phiếu trong khoảng 5 – 10 năm trước, điều chỉnh các khoản thu nhập bất thường, và “bình thường” hóa khoản EPS đó để có được mức EPS điều chỉnh cuối cùng để đưa vào công thức tính toán.

Đôi khi, nếu bạn không quá chắc chắn về số liệu EPS được báo cáo, sau khi điều chỉnh các khoản thu nhập bất thường, bạn có thể điều chỉnh giảm thêm 10-15% để tăng thêm mức độ thận trọng trong định giá, tùy thuộc vào mức nào đem đến cho bạn sự yên tâm nhất.

2.3 Điều chỉnh tỷ lệ tăng trưởng

Một điểm hạn chế trong công thức của Ben Graham là tỷ lệ tăng trưởng chiếm 1 tỷ lệ quá lớn trong giá trị doanh nghiệp.

Ví dụ: nếu doanh nghiệp được kỳ vọng tăng trưởng 10%/năm trong 5 năm tới thì hệ số nhân P/E khi tính giá trị của cổ phiếu sẽ khoảng 28x (cụ thể, 8 + 2 x 10). Điều này gần như là phi lý trong điều kiện thị trường hiện tại.

Do đó, tôi đưa thêm 2 điều chỉnh sau vào công thức của Ben Graham:

• Tôi đặt mức P/E cơ bản là 7 đối với 1 doanh nghiệp có tốc độ tăng trưởng 0% (thay vì P/E = 8 như trong công thức của Ben).
• Tôi áp dụng hệ số nhân 1x thay vì 2x đối với tốc độ tăng trưởng

Khi đó, công thức cuối cùng mà tôi sử dụng là:

V = Normalized EPS x (7 + g) x 4.4 / Y

2.4 Chú ý đối với tỷ lệ tăng trưởng

Đối với tỷ lệ tăng trưởng, bạn có thể sử dụng tỷ lệ tăng trưởng được các công ty chứng khoán ước lượng.

Tuy nhiên, bạn cũng nên đánh giá tỷ lệ tăng trưởng đó với tỷ lệ tăng trưởng EPS trong quá khứ (sau khi đã điều chỉnh các khoản thu nhập bất thường và tỷ lệ pha loãng cổ phiếu hàng năm).

Bạn nên chú ý rằng, một chu kỳ kinh doanh của 1 doanh nghiệp ở Việt Nam thường khoảng 7 năm.

Do đó, nếu EPS của cổ phiếu đã có tốc độ tăng trưởng bình quân ~ 20 – 25%/năm trong 3-5 năm gần nhất, thì khi đó tốc độ tăng trưởng bình quân khoảng 8-10%/năm trong 5 năm tiếp theo sẽ là hợp lý hơn.

Nếu các công ty chứng khoán vẫn ước lượng tốc độ tăng trưởng 20%/năm trong 5 năm tới thì có lẽ bạn chỉ nên tin vào đánh giá của mình.

2.5 Chú ý đối với lãi suất phi rủi ro

Một điểm rất hay trong công thức của Ben Graham là đưa vào lãi suất phi rủi ro hiện tại Y (%).

Theo như công thức, bạn có thể dễ dàng thấy giá trị của cổ phiếu tỷ lệ nghịch với lãi suất, hay hiểu đơn giản hơn, nếu lãi suất trái phiếu chính phủ tăng thì giá trị của doanh nghiệp cũng tăng.

Do đó, trong thực tế, tôi khuyên bạn nên sử dụng lãi suất phi rủi ro kỳ vọng. Nghĩa là, lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ vọng trong 1-2 năm tới.

Ví dụ, nếu lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm hiện tại đang là 5% và bạn đánh giá mức lãi suất hiện tại đang là đáy dài hạn. Những yếu tố vĩ mô cho thấy lãi suất có thể tăng thêm khoảng 1-2% trong hơn 1 năm tới.

Khi đó, hệ số Y trong công thức của Ben Graham mà tôi sử dụng sẽ là:

Y = 5% (Lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm)

+ 0.5% (Điều chỉnh cho trái phiếu chính phủ kỳ hạn 20 năm)

+ 1% (Điều chỉnh cho kỳ vọng tăng lãi suất)

Cuối cùng, Y = 6.5.

Áp dụng với cổ phiếu MWG (CTCP Thế giới di động)

MWG là 1 cổ phiếu tăng trưởng nhanh với 3 chuỗi cửa hàng chính: Thế giới di động, Điện máy xanh và Bách hóa xanh.

Từ 2014 đến 2017, MWG đã tăng trưởng EPS với tốc độ bình quân 44.2%/năm.

Tuy nhiên, đến cuối năm 2017, báo cáo của MWG cho thấy sự chững lại của chuỗi Thế giới di động thị trường điện thoại thông minh đã bão hòa.

Đồng thời, chuỗi Bách Hóa Xanh gặp nhiều vấn đề trong việc mở rộng cửa hàng, do đó chưa đạt điểm hòa vốn và vẫn đang bị lỗ. Điện Máy Xanh thì dự kiến đến hết 2018, sang 2019 cũng sẽ bão hòa.

Do đó, hầu hết các công ty chứng khoán đều dự báo tốc độ tăng trưởng của MWG sẽ chậm lại trong nhiều năm tới, chỉ còn khoảng 20%/năm.

Ở ví dụ này, để thận trọng, tôi giả định tốc độ tăng trưởng trong 5 năm tới của MWG sẽ chỉ đạt 12 – 15%/năm.

Các số liệu của MWG:

Normalized EPS: 7.880 VNĐ/cổ phiếu

g: 12 – 15%/năm

Y: 6.5

Khi đó, giá trị của MWG sẽ nằm trong khoảng: 102.000 – 117.300 VNĐ/cổ phiếu.

Bạn vẫn nhớ Khái niệm #2 chứ?

Giá trị của cổ phiếu là 1 khoảng giá trị và trong trường hợp này, dựa trên công thức Ben Graham điều chỉnh, giá trị của MWG sẽ nằm đâu đó trong khoảng 102.000 – 117.300 VNĐ/cổ phiếu (nên nhớ rằng chúng ta đã rất thận trọng trong việc đánh giá tỷ lệ tăng trưởng).

Đây là con số dựa trên báo cáo của MWG công bố vào cuối tháng 1/2018 và giá thị trường tại ngày 02/02/2018 đang là 131.000 VNĐ/cổ phiếu.

Điều đó có nghĩa là thị trường đang định giá khá cao giá trị nội tại của MWG trong khoảng 5 năm tới.

Và bạn xem điều gì đã diễn ra với MWG sau đó:

Giá của MWG đã giảm về mức dưới 100.000 VNĐ/cổ phiếu trong tháng 5/2018 và sau đó hồi lại ở mức khoảng 118.000 VNĐ/cổ phiếu, rất gần với mức định giá trước đó của chúng ta.

Như vậy, sau khoảng 6 tháng kể từ ngày chúng ta định giá theo công thức Ben Graham dựa trên báo cáo công bố của MWG, giá thị trường đã phản ánh vào giá trị cổ phiếu.

Nếu chúng ta bỏ chút ít thời gian ra đánh giá lại MWG, có thể chỉ bằng công thức đơn giản của Ben Graham thôi, chúng ta đã tránh được 1 đợt giảm giá khoảng 30% của MWG.

Như vậy, việc áp dụng công thức của Ben Graham có hiệu quả hay không? Điều này có lẽ bạn nên thử nghiệm vào tự có câu trả lời cho mình.

Tôi nghĩ, sẽ không mất gì nếu bạn trang bị cho mình 1 công thức hiệu quả và đơn giản nữa trong quá trình đầu tư.

Áp dụng công thức Ben Graham theo hướng tư duy “ngược”

Một điểm rất hay nữa của công thức Ben Graham là bạn có thể tính toán ngược lại để trả lời câu hỏi:

“Thị trường đang đánh giá tốc độ tăng trưởng EPS của cổ phiếu đó là bao nhiêu?”

Ví dụ, đối với MWG, với mức giá 131.000 VNĐ/cổ phiếu ngày 02/02/2018, tính toán ngược lại:

g = V x Y / (EPS x 4.4) – 7

Trong đó, ta giả định V = 131.000 VNĐ/cổ phiếu: g = 131.000 x 6.5 / (7.880 x 4.4) – 7, hay g = 17.56%/năm.

Khi đó, dựa trên những nghiên cứu và tìm hiểu của bạn về doanh nghiệp, bạn thấy rằng tỷ lệ tăng trưởng hợp lý chỉ có thể khoảng 12%/năm.

Như vậy, bạn có thể kết luận được thị trường đang đánh giá cao quá mức về tốc độ tăng trưởng của doanh nghiệp và đây là 1 dấu hiệu rõ ràng để bạn có thể bán ra hoặc giảm bớt tỷ trọng MWG.